Γράφει ο Ηλίας Τάσκου / δημοσιογράφος / iliasamfipoli@gmail.com
Το Νέο Κύμα ήταν το ρεύμα του ελληνικού τραγουδιού που αναπτύχθηκε λίγο πριν από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και αποτελούσε μια προσπάθεια ανανέωσης του ελαφρού τραγουδιού. Ο όρος «Νέο Κύμα» μεταφέρθηκε στην ελληνική μουσική από τον Γιάννη Σπανό ενώ χρησιμοποιήθηκε ως διαφημιστικό σλόγκαν από την εταιρεία δίσκων Lyra, ιδέα του ευφυέστατου και ικανότατου παραγωγού της, Αλέκου Πατσιφά.
Το νέο κύμα χαρακτηρίστηκε από τρυφερά τραγούδια, αρκετά συχνά στη μορφή της μπαλάντας, που εκτελούνταν από λίγα όργανα ή ακόμα συνηθέστερα από μια κιθάρα και μια φωνή. Τα τραγούδια αυτά σημείωσαν μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1960 αλλά και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970, όπου το νέο κύμα παρήκμασε. Τραγουδήθηκαν σε συγκεκριμένους μουσικούς χώρους, τις λεγόμενες μπουάτ (boite στα γαλλικά σημαίνει κουτί). Το όνομα υποδήλωνε το μέγεθος του χώρου που συνήθως ήταν αρκετά μικρό. Οι τραγουδιστές κάθονταν κοντά ή και ανάμεσα στον κόσμο, συχνά συνόδευαν τη φωνή τους παίζοντας οι ίδιοι κιθάρα και προέτρεπαν τους θαμώνες να τραγουδήσουν μαζί τους σαν μια μεγάλη παρέα.
Από τους κυριότερους στυλοβάτες του ήταν οι συνθέτες Γιάννης Σπανός και Νότης Μαυρουδής, ο στιχουργός Γιάννης Αργύρης και οι ερμηνευτές Λάκης Παππάς και Καίτη Χωματά.
ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΠΑΣ
Ο Λάκης Παππάς γεννήθηκε το 1938 στην Πρέβεζα. Έκανε την πρώτη του καλλιτεχνική εμφάνιση το 1959, παίζοντας κιθάρα στη θεατρική παράσταση «Παραμύθι χωρίς όνομα» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, αντικαθιστώντας τον δάσκαλό του Γεράσιμο Μηλιαρέση. Τη μουσική της παράστασης είχε γράψει ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος διέκρινε το ταλέντο του στην κιθάρα και το τραγούδι.
Με τον Χατζιδάκι θα συνεργαστεί ξανά στις θεατρικές παραστάσεις «Οδός Ονείρων» και «Μαγική Πόλις» την διετία 1962 – 63 και στην δισκογραφία στο σπουδαίο άλμπουμ «Ματωμένος γάμος / Παραμύθι χωρίς όνομα» (1965). Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 με την έκρηξη του «Νέου Κύματος» στο ελληνικό τραγούδι, εμφανιζόταν σε μπουάτ της Πλάκας και για χρόνια είχε το δικό του στέκι στην οδό Θόλου. Στην πρώτη μπουάτ στην Πλάκα, τον «Τιπούκειτο», εμφανίστηκε μαζί με τον Κώστα Χατζή, ενώ τα επόμενα χρόνια θα περάσει από τις περισσότερες, συνεργαζόμενος με μεγάλο αριθμό δημιουργών.
Υπήρξε ο πρώτος τραγουδιστής που συνόδευσε τη φωνή του παίζοντας κλασική κιθάρα. Ανάμεσα στα τραγούδια του ξεχωρίζουν: «Πάει κι’ αυτή η Κυριακή», «Μη κουραστείς να μ΄αγαπάς», «Ήταν καμάρι της Αυγής», «Μανούλα μου», «Ο Έκτορας κι η Ανδρομάχη», «Έλα μαζί μου», «Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι» και τόσα άλλα. Το 1971 ηχογραφεί τον δίσκο «Πάει κι αυτή η Κυριακή», με τη συμμετοχή της Πόπης Αστεριάδη. Ένα από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών στην ελληνική δισκογραφία.
Όταν ο μύθος των μπουάτ «ξέφτισε» κατά τη δεκαετία του 1980, εκτός από εμφανίσεις σε μπουάτ και μουσικές σκηνές, ο Λάκης Παππάς συμμετείχε σε συναυλίες και σε κέντρα στην Αθήνα και σ’ όλη την Ελλάδα, πάντα όμως με αξιώσεις και αξιοπρόσεκτες επιλογές. Υπήρξε «φανατικός» κάτοικος Πατησίων και ποτέ δεν αρνήθηκε την υποστήριξή του στους αγώνες των κατοίκων για καλύτερη ποιότητα ζωής. Σεμνός, με πηγαίο και διακριτικό χιούμορ, ευρύτητα πνεύματος και σπάνιες ευαισθησίες, υπήρξε πάντα πρόθυμος να βοηθήσει και να υποστηρίξει τις αξίες στις οποίες έμεινε προσηλωμένος. Έφυγε από τη ζωή το πρωί της Τετάρτης της 26ης Μαρτίου του 2014.
ΚΑΙΤΗ ΧΩΜΑΤΑ
Γεννημένη στις 24 Οκτωβρίου του 1946 χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως η «Ιέρεια» του νέου κύματος. Το 1964 βρέθηκε τυχαία στη ραδιοφωνική εκπομπή ανεύρεσης ταλέντων του Γιώργου Οικονομίδη στο ΕΙΡ. Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Την ίδια χρονιά ντουμπλάρει τραγουδιστικά τη Ζωή Λάσκαρη στη κωμωδία της Φίνος Φιλμ «Ένα Κορίτσι για Δύο» τραγουδώντας το «Τις νύχτες μου μετρώ».
Τότε ο ο Γιάννης Σπανός είχε έρθει από τη Γαλλία αναζητώντας φωνές για να τραγουδήσουν ένα νέο μουσικό ρεύμα που ο ίδιος ονόμασε Νέο Κύμα κι έτσι την επέλεξε, αναδεικνύοντάς την σε μία από τους σημαντικότερους ερμηνευτές του. Μεταξύ άλλων, της έδωσε να τραγουδήσει το «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», που το 1970 τραγούδησε στην ταινία «Σκιές στην άμμο», στην οποία και πρωταγωνίστησε.
Η ταινία ήταν γυρισμένη στη Νάξο και έδωσε ένα εκπληκτικό σάουντρακ με μεγάλες επιτυχίες: “Μαυρομαλλούσα κοπελιά”, “Βάρκα χωρίς πανιά”, “Πήρες λάθος μονοπάτι”, “Η Μπαλάντα της Καίτης” κ.ά. Κινηματογραφικά η Καίτη Χωματά εμφανίστηκε ως τραγουδίστρια στην κωμωδία «Όλοι οι άνδρες είναι ίδιοι»,ερμηνεύοντας το «Στον ουρανό είναι ένα αστέρι». Επίσης στην ταινία «Τζένη Τζένη» ντούμπλαρε τραγουδιστικά τη Νόρα Βαλσάμη στο «Μεγάλο μυστικό μου» (των Κώστα Καπνίση & Ντίνου Δημόπουλου), ένα κομμάτι συγκλονιστικά όμορφο!
Το 1965 διαγωνίσθηκε στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το τραγούδι του Γιάννη Σπανού “Μιλάς”. Η Καίτη έχει τραγουδήσει πάνω από 200 τραγούδια και έχει εκδώσει 18 δίσκους, ενώ συνεργάστηκε με τους συνθέτες Νίκο Δανίκα, Βασίλη Κουµπή, Γιώργο Κριµιζάκη, Χρήστο Λεοντή, Νίκο Μαµαγκάκη και Ηλέκτρα Παπακώστα. Επίσης σε δεύτερη εκτέλεση τραγούδησε Μάνο Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη και Σταύρο Ξαρχάκο. Ανάμεσα στις μεγάλες επιτυχίες της σημειώνουμε τα: «Να διώξω τα σύννεφα», «Κι αν σ’ αγαπώ δεν σ’ ορίζω», «Το Χριστινάκι», «Η Μαρία των Βράχων», «Άσπρα καράβια», «Ξημερώνει»(από την ταινία «Σιλουέτες») και άλλα.
Η Καίτη Χωματά απεβίωσε στις 24 Οκτωβρίου 2010 τα ξημερώματα, σε ηλικία 64 ετών νοσηλευόμενη στο νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, μετά από ατύχημα. Χτυπημένη από τον καρκίνο σε πολύ νεαρή ηλικία, ταλαιπωρήθηκε σχεδόν 30 χρόνια.