Γράφει η Χρυσάνθη Παλάζη / Δρ. Παιδαγωγικής
Συναναστρεφόμαστε καθημερινά ανθρώπους που στο ερώτημα-τυπικό πολλές φορές- “πώς είσαι;”, απαντούν “καλά…”, “πώς να είμαι;… ” “ας τα λέμε καλά…”, συνοδεύοντας τη λεκτική διατύπωση με ανάλογες εκφράσεις μη λεκτικής επικοινωνίας, όπως έκφραση του προσώπου, νεύμα, βλέμμα απογοήτευσης…
Το μήνυμα ξεκάθαρο: η οικονομική συγκυρία και η παρατεταμένη κρίση έφερε στην επιφάνεια βαθύτερες ανησυχίες, συνεχές εργασιακό στρες, άγχος, ανεργία, οικογενειακά προβλήματα. Μια κοινωνία στα όρια της εθνικής κατάθλιψης…και δε νομίζω ότι η έκφραση εμπεριέχει στοιχεία υπερβολής.
Το θέμα δεν είναι οι θλιβερές διαπιστώσεις, αλλά οι σκέψεις για δυνατότητα αντίδρασης και απεμπλοκής από τον φαύλο κύκλο της αίσθησης απώλειας. Μια απώλεια που οριοθετείται από υλικά αγαθά (χρήματα, σπίτια, αντικείμενα, δηλαδή προϋποθέσεις καθημερινότητας) αλλά και αξίες ζωής, όπως η απώλεια αξιοπρέπειας, αυτοεκτίμησης, αισιοδοξίας, ελπίδας, δυνατοτήτων και προοπτικής.
Με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της βιβλίου, με τίτλο “Μιλώντας για εμάς και τα προβλήματά μας: τα δώρα της ψυχολογίας” το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, η Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, κ.Μυρσίνη Κωστοπούλου, φωτίζει τις δυνατότητες να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Λέει χαρακτηριστικά: “μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, ούτε στα φάρμακα ούτε στα λόγια. Η αλλαγή θα έρθει μέσα από τη βούληση, μέσα από την επιθυμία του ίδιου του ατόμου να δει τον εαυτό του και την ιστορία του κατάματα. Βούληση και επιθυμία όμως συχνά παγιδεύονται. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να είναι ένας πολύτιμος σύντροφος στο “ξεπαγίδευμα”. Αλλά μέχρι εκεί”.
Πως είναι δυνατό ωστόσο να αναπτύξει κανείς ισχυρή βούληση να παλέψει με τα ψυχολογικά αδιέξοδα (οικονομικά, κοινωνικά, οικογενειακά) όταν η δυνατότητα προοπτικής εξαφανίζεται; Η απάντηση της ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας μας δίνει ένα κλειδί στη συμπεριφορά και ένα αμυντικό μηχανισμό: “η λογική και η περιφρούρησή της είναι εδώ η οδός στην υπέρβαση της απελπισίας”.
Και κάτι ακόμη. Να περιφρουρήσουμε τους οικογενειακούς δεσμούς, την αγάπη και το αληθινό νοιάξιμο για τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Πολλές φορές το βάρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε μας κάνει να επιστρέφουμε στον χώρο της οικογένειας, φορτωμένοι ψυχολογικά και να εκδηλώνουμε στη συναναστροφή με τα οικεία μας πρόσωπα μια συμπεριφορά που αγγίζει τα όρια της απάθειας, της αδιαφορίας μέχρι και της επιθετικότητας, σαν να αποτελούν οι οικείοι μας τον κυματοθραύστη εκτόνωσης του κύματος οργής, αγανάκτησης, αγωνίας, φόβου, παράλυσης, αυτοκαταστροφικότητας.
Και κάτι ακόμη, ως μικρή συμβολή, σε ένα θέμα με τεράστιες προεκτάσεις. Είναι σημαντικότατη ψυχολογική διαδικασία ανατροφοδότησης των συναισθημάτων αυτοεκτίμησης και συνακόλουθα ψυχικής επανατροφοδότησης, η δυνατότητα να αντλείς μια αίσθηση παραγωγικότητας, ευχαρίστησης, δημιουργικότητας ή κοινωνικής προσφοράς.
Σε μια εποχή με τόσο αδιέξοδα, το να δείχνεις την αγάπη σου και να την εκφράζεις δεν απαιτεί πάντοτε δύσκολο τρόπο. Αρκεί πολλές φορές την κατάλληλη στιγμή ένα βλέμμα, ένα άγγιγμα, μια σιωπή κατανόησης, δύο ζεστές κουβέντες, ένα φιλί…μια αγκαλιά με νόημα.
Μήπως λοιπόν, παρόλες τις ενστάσεις που έχω στις εθιμικές μέρες, να κάνουμε την αρχή σήμερα, 21 Ιανουαρίου “παγκόσμια ημέρα αγκαλιάς”;