Γράφει ο Ηλίας Τάσκου / δημοσιογράφος / iliasamfipoli@gmail
Ηθοποιός με τεράστιες υποκριτικές ικανότητες, ο Νίκος Κούρκουλος υπήρξε ένα από τα αγαπημένα παιδιά του Φίνου, με μια μεγάλη παρουσία στην εγχώρια έβδομη τέχνη. Στα χρόνια της χρυσής εποχής του Ελληνικού κινηματογράφου, μόνο το όνομα του αρκούσε για να έχει μια ταινία εισπρακτική επιτυχία.
Από το 1961 και τον «Κατήφορο», εώς το 1974 με τη «Δίκη Των Δικαστών» ήταν το νούμερο 1 αστέρι της Φίνος Φιλμ έχοντας συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της, τον Δαλιανίδη, τον Δημόπουλο, τον Φώσκολο, τον Γεωργιάδη και τον Γλυκοφρύδη.
Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή… Ο Νίκος Κούρκουλος γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 1934, στην περιοχή Ζωγράφου. Η υποκριτική δεν είχε καμία θέση στα παιδικά του όνειρα αφού από την εφηβεία του τον είχε κερδίσει ο αθλητισμός. Αρχικά η κολύμβηση και το μπάσκετ και λίγο αργότερα το ποδόσφαιρο.
Αυθεντικό ταλέντο του ποδοσφαίρου κατέληξε να παίζει ως μεσοεπιθετικός στην αγαπημένη του ομάδα, τον Παναθηναϊκό. Τα χρόνια εκείνα όμως άρχισε να διαβάζει θεατρικά βιβλία και το θέατρο τον κερδίζει. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στο πλευρό του Μάνου Κατράκη, από την οποία αποφοίτησε το 1958. Τότε θα κάνει και την πρώτη επαγγελματική του εμφάνιση στο σανίδι στο έργο του Αλέξανδρου Δουμά «H κυρία με τις καμέλιες», δίπλα στην Έλλη Λαμπέτη. Παράλληλα ξεκινά με μικρούς ρόλους-περάσματα σε ταινίες, όπως: «Ο μπαρμπα-Γιάννης o κανατάς»(1957), «Aμαρυλλίς, το κορίτσι της αγάπης»(1959) και «Μπουμπουλίνα»(1959).
Το 1961 ο Γιάννης Δαλιανίδης, εντυπωσιασμένος από το ταλέντο του Κούρκουλου, και παρά τις αντιρρήσεις του Φίνου, του δίνει τον πρώτο πρωταγωνιστικό του ρόλο στο κοινωνικό δράμα «Ο Κατήφορος». Η συνέχεια είναι πολύ παραγωγική με σημαντικές και ποιοτικές ερμηνείες στη μεγάλη οθόνη, που τον αναδεικνύουν γρήγορα σε λαμπερό στάρ του κινηματογράφου. Οι φωτογραφίες του κοσμούν τα εξώφυλλα όλων των περιοδικών με το βλέμμα του να κάνει πολλές κοριτσίστικες καρδιές να χτυπούν πιο γρήγορα.
Το 1962 τον βλέπουμε δίπλα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη στην ταινία «Το Ταξίδι», ένα αριστουργηματικό φίλμ με σενάριο του Βαγγέλη Γκούφα και φοβερά πλάνα φτωχογειτονιάς που θυμίζουν ιταλική νεορεαλιστική ταινία της δεκαετίας του ’40.Παρά τη φροντισμένη δουλειά του Φίνου εισπρακτικά το «Ταξίδι» δε πάει καλά. Τη διετία 1963-64 ο Νίκος Κούρκουλος θα βρεθεί στο πλευρό της Τζένης Καρέζη στα φιλμς: «Λόλα» και «Ένας Μεγάλος Έρωτας» (ταινία με έντονες επιρροές από την «Άννα Καρένινα» του Λέοντος Τολστόι).
Στις 11 Ιανουαρίου 1966 κάνει πρεμιέρα το αγροτικό δράμα του Βασίλη Γεωργιάδη «Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο», για κάποιους η καλύτερη στιγμή του Κούρκουλου στη Μεγάλη οθόνη. Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 1966, συμμετείχε ανεπίσημα στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ στο Φεστιβάλ Κάρλοβυ Βάρυ κέρδισε το βραβείο καλύτερης μουσικής. Την ίδια περίοδο ξεκινούν από τη Φίνος Φιλμ τα γυρίσματα της ταινίας «Κοσμάς ο Αιτωλός» με σκηνοθέτη το Ντίνο Δημόπουλο και πρωταγωνιστή το Νίκο. Εν τέλει το φιλμ δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Παράλληλα με τις ελληνικές ταινίες εμφανίζεται και σε ξένες παραγωγές χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Για την ιστορία αναφέρουμε τους τίτλους των ταινιών αυτών: «Συντρίμμια της ζωής»(1964), «Lady, Die»(1964), «Kατάσκοποι στο Σαρωνικό»(1968) και «Roma come Chicago» (1968). Το 1967 μαζί με τη Μελίνα Μερκούρη, έδωσε «ρέστα» στο Μπρόντγουεϊ. Μόλις 32 ετών, συμμετείχε, στην παράσταση που άφησε εποχή και έπαιξε 320 βράδια. Το Μιούζικαλ «Ίλια Ντάρλινγκ», βασισμένο στο «Ποτέ την Κυριακή» με σκηνοθέτη τον Ζυλ Ντασέν. Η πρεμιέρα γίνεται στις 11 Απριλίου 1967, δέκα ακριβώς μέρες πριν το στρατιωτικό πραξικόπημα που αναστατώνει την Ελλάδα.
Λίγο πριν την αναχώρηση του για την Αμερική, ο Νίκος Κούρκουλος ηχογράφησε σε δίσκο βινυλίου τέσσερις μπαλάντες του Μίμη Πλέσσα. Ο Μίμης μελοποίησε δύο ποιήματα του Καρυωτάκη και του Μαλακάση και το τεσσαράκι συμπληρώθηκε με δύο ακόμη δημοτικά. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τη Lyra του Αλέκου Πατσιφά και σήμερα θεωρείται σπάνιος αφού δεν υπάρχει ούτε η μήτρα του. Τις φωνητικές του ικανότητες τις δοκίμασε και στις κινηματογραφικές του εμφανίσεις, αρκεί να θυμηθούμε το «Ποιος δρόμος» (ντουέτο με τον Στέλιο Καζαντζίδη, στο φιλμ «Οι Αδίστακτοι»), το «Αητέ και παλικάρι» (από το «Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο») και τα «Μην πιείς νερό» και «Τα Ρολόγια» (από το δραματικό μιούζικαλ «Γυμνοί Στο Δρόμο»).
Το 1970 θα γνωρίσει τη μεγαλύτερη εισπρακτική του επιτυχία με τη ταινία «Ορατότης Μηδέν» (640.720 εισιτήρια Α΄προβολής). Η ταινία είναι μια κοινωνική κατακραυγή ενάντια στην πλεονεξία των μεγαλοεπιχειρηματιών της μεταπολεμικής Ελλάδας. Εμβληματική φράση και σήμα κατατεθέν για τον πρωταγωνιστή Νίκο Κούρκουλο έγινε από την συγκεκριμένη ταινία το «Όχι άλλο κάρβουνο» το οποίο εκφωνεί με οργή και αγανάκτηση δευτερόλεπτα πριν τις καταστροφικές εκρήξεις στα πλοία, έκφραση η οποία αποτέλεσε λαϊκό ρητό και χρησιμοποιείται καθημερινά. Η φιλμογραφία του περιλαμβάνει συνολικά 38 ταινίες ενώ έχει τιμηθεί στο φεστιβάλ Ελληνικού κινηματογράφου για τις ερμηνείες του στα φιλμς: «Οι Αδίστακτοι»(1965) και «Ο Αστραπόγιαννος»(1970).
Θεατρικά αξίζει να γίνει αναφορά στα χρόνια που διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1995-2007). Προσέφερε ανεκτίμητες, μοναδικές και ουσιαστικές υπηρεσίες μέχρι και το θάνατο του στις 30 Ιανουαρίου 2007, από καρκίνο στο ρινοφάρυγγα. Οι ταινίες του θα μας θυμίζουν για πάντα τον γενναίο, σκληρό, δίκαιο, ασυμβίβαστο και γοητευτικό άντρα, στα κοινωνικά και ιστορικά δράματα που εμφανίστηκε.
