Γράφει η Χρυσάνθη Παλάζη / Δρ. Παιδαγωγικής
Αφορμή για αυτό το κείμενο, αποτέλεσε μια συζήτηση που είχα πρόσφατα με ένα φίλο που εργάζεται στο αεροδρόμιο Μακεδονία και διεκπεραιώνει έρευνες που γίνονται σε τουρίστες που αναχωρούν από την Ελλάδα, μετά από διακοπές. Φανταζόμουν ότι ζώντας τον «μύθο» τους στην Ελλάδα, θα αποχωρούσαν όλοι ενθουσιασμένοι με τον ήλιο, τη θάλασσα, τις ακρογιαλιές και την καταπληκτική μεσογειακή κουζίνα μας….
Έμεινα εμβρόντητη από τις απαντήσεις, την αγανάκτηση και τον θυμό που εκφράζουν σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό. Όλη αυτή η αντίδραση δεν προκύπτει φυσικά από το φυσικό περιβάλλον και τις ομορφιές του τόπου μας, αλλά από την αγενή και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά των Ελλήνων, που πολλές φορές αποδεικνύονται κατώτεροι των προσδοκιών των ξένων σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Οι ξένοι τουρίστες λοιπόν, παραπονιούνται για εξαπάτηση, αγένεια, έλλειψη τρόπων σωστής συμπεριφοράς, βρωμιά, ακόμη και κρούσματα κλοπών κάθε είδους.
Με προβλημάτισε αυτή η κατάθεση της εμπειρίας και αναρωτήθηκα μήπως πρόκειται για υπερβολή. Ωστόσο ανακάλεσα πρόσφατες εμπειρίες και συνειδητοποίησα πως και εγώ…. και φαντάζομαι όλοι μας, έχουμε να καταγράψουμε φαινόμενα αγενούς για να μην πω γαϊδουρινής συμπεριφοράς.
Τα βιώνουμε στις διακοπές και όχι μόνο: δρόμοι γεμάτοι αποτσίγαρα και πεταμένα χαρτιά. Έξω από τα εστιατόρια με γρήγορο φαγητό, λαδωμένα χαρτιά και χαρτοπετσέτες χάσκουν έξω από τους κάδους. Αυτοκίνητα που διασχίζουν τους δρόμους αργά τη νύχτα ή μέσα στο μεσημέρι, με τη μουσική στη διαπασών και τα παράθυρα κατεβασμένα για να μοιραστεί ο οδηγός τους τον σεβντά του με όλη τη γειτονιά. Στις πλάκες του πεζοδρομίου τα φλούδια από τα σπόρια, περιμένουν τον από μηχανής θεό να τα μαζέψει, γιατί αυτοί που τα καταναλώνουν δεν κάνουν τον κόπο. Όσο για τους ιδιοκτήτες των συμπαθών τετράποδων, ελάχιστοι είναι αυτοί που ενδιαφέρονται να μην λερώσουν το περιβάλλον με τα περιττώματά τους.
Στα καταστήματα εστίασης τουαλέτες που αποτρέπουν τη χρήση τους και δυσφημίζουν την επιχείρησή τους. Υπάλληλοι που εξυπηρετούν με βλέμμα κουρασμένο, ενίοτε σκυθρωπό και χωρίς πολλές φορές ούτε ένα τυπικό ευχαριστώ. Στις παραλίες εκμετάλλευση στις τιμές προϊόντων που δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση η τιμή τους. Ομπρέλες και ξαπλώστρες υπερτιμημένες και βρώμικες, παραλίες γεμάτες γόπες και σκουπίδια. Όσο για τους λουόμενους κανένας σεβασμός στους ανθρώπους που θέλουν να ηρεμήσουν και να ξεκουραστούν (ολόκληρη παραλία είναι δυνατό να παρακολουθεί χωρίς τη θέλησή της τη σοβαρή για τους ίδιους -δεν λέω- αλλά αδιάφορη για όλους εμάς τους υπόλοιπους, συνομιλία κάποιων στα κινητά τηλέφωνα ή τις τσιρίδες του τύπου «Γιαννάκη αν δεν βγεις τώωωωωρα από τη θάλασσα, θα σε ξεμαλιάσω!»).
Έγινα μάρτυρας περιστατικού όπου ο υπάλληλος μιας επιχείρησης, θέλησε να απαλλαγεί από το άδειο κουτάκι του αναψυκτικού του εκσφενδονίζοντάς το με φόρα στο διπλανό χωράφι. Όταν δεν πέτυχε το στόχο του, αντί να το περισυλλέξει, σκέφτηκε να επαναλάβει την προσπάθεια…μέχρι που τα κατάφερε! Σε parking μεγάλου super market ο βιαστικός οδηγός ενός αυτοκινήτου, σκέφτηκε πως είναι καλή ιδέα να το παρατήσει όπως όπως, καλύπτοντας ταυτόχρονα δύο θέσεις, μια θέση για άτομα ΑΜΕΑ και μία για εγκυμονούσα γυναίκα! Στη Θεσσαλονίκη, στο κέντρο της πόλης πρόσφατα τουρίστες σε ανοιχτό λεωφορείο που κάνει το γύρο των αξιοθέατων της πόλης, έγιναν μάρτυρες και αποθανάτισαν με τα κινητά τους, τον ξυλαδαρμό δύο οδηγών αυτοκινήτων για μια θέση παρκαρίσματος ενώ οι οδηγοί που δεν μπορούσαν να συνεχίσουν την πορεία τους επιδίδονταν σε όργιο κορναρίσματος!
Και τα περιστατικά δεν έχουν μέτρημα….το θέμα λοιπόν είναι ότι σε μια εποχή που η παροχή υπηρεσιών τουρισμού μπορεί να αποτελέσει πηγή εισοδήματος και ανάπτυξης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, έρχεται η έλλειψη παιδείας και σωστής συμπεριφοράς να αποτελέσει μελανό σημείο εντυπώσεων.
Και για να προλάβω ενδεχόμενες αντιδράσεις ότι γίνομαι υπερβολική: δεν ισχυρίζομαι ότι αυτά που περιγράφω αποτελούν τον κανόνα, δεν γενικεύω αυθαίρετα, δεν δικαιολογώ άκριτα τους τουρίστες γιατί απλώς είναι στη θέση του καταναλωτή των τουριστικών υπηρεσιών και «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που σέβονται απόλυτα τη δουλειά τους, μοχθούν καθημερινά και παλεύουν να επιβιώσουν σε αυτή τη δύσκολη οικονομικά συγκυρία.
Απλώς διαπιστώνω, ότι το χτίσιμο μιας σοβαρής εικόνας σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών, περιλαμβάνει και άλλα πράγματα εκτός από την διαμονή και την εστίαση. Προϋποθέτει και την αντίστοιχη εικόνα της κοινωνίας εντός της οποίας ο τουρίστας, ξένος και Έλληνας καλείται να δαπανήσει κάποια χρήματα και κυρίως τον πολύτιμο χρόνο των διακοπών του. Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να συμπληρωθεί η όμορφη εικόνα του φυσικού τοπίου της χώρας μας, που κατατάσσεται -και όχι άδικα- στους ομορφότερους τουριστικούς προορισμούς, από μια παρόμοια εντύπωση από τη συμπεριφορά των κατοίκων της. Θέλουμε να καυχιόμαστε πως είμαστε ευγενικοί, φιλόξενοι, πρόσχαροι, ανταποδοτικοί….
Είμαστε όμως ή ώρες ώρες φαίνεται πως η γαϊδουριά ορισμένων δεν έχει όριο και τελικά μας ακυρώνει τον περιβόητο «ελληνικό μύθο»;
