“Το αμάρτημα της μητρός μου” στη σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Σερρών

Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας “Το αμάρτημα της μητρός μου” μεταφέρεται στην θεατρική σκηνή. Είναι το πρώτο ελληνικό διήγημα με ψυχογραφικό χαρακτήρα που καταφέρνει να ξεπεράσει τα στενά όρια της ηθογραφίας, εισδύοντας στα ψυχικά κίνητρα των πρωταγωνιστών. Ο Βιζυηνός πρωτοπορεί, καθώς είναι η πρώτη φορά στην ελληνική διηγηματογραφία που ανοίγει ο κόσμος της ψυχής. Ο κόσμος της συνείδησης και του εσωτερικού προβληματισμού.

Το μικρό αυτό αριστούργημα με αυτοβιογραφικά στοιχεία πρωτοδημοσιεύτηκε το 1883, μεταφρασμένο στα γαλλικά στη Nouvelle Revue [Νέα Επιθεώρηση], συνδυάζει την ρέουσα και συναρπαστική αφήγηση με τους ζωντανούς διαλόγους, το μυστήριο με την αγωνία, αλλά και το αίνιγμα που πλανάται ήδη απο το άκουσμα και μόνο, του τίτλου του έργου.

Ποιο ήταν το αμάρτημα;

‘’Πάνε δέκα χρόνια ακριβώς, από την γνωριμία μου με τον απίστευτης ομορφιάς, μυθιστορηματικό τολμώ να πω κόσμο, του θρακιώτη συγγραφέα. Που ναι μεν για κείνον ο κόσμος αυτός, έκρυβε τραύμα, πίκρες και ματαιώσεις, εν τέλει όμως σε μας τους εξ αποστάσεως παρατηρητές του, φανέρωσε πώς το τραύμα αυτό δείναται να γίνει θαύμα. Υπο προυποθέσεις ασφαλώς. Η συνεργασία μου τότε με τον Δήμο Αβδελιώδη, ως Βιζυηνός στο Αμάρτημα της μητρός μου, υπήρξε καθοριστική στην είσαγωγή μου στον κόσμο αυτό.

Σύνηθες όσο και αναγκαίο νομίζω σε όλους να επιστρέφουν κατά καιρούς για κάποιο λόγο, γνωστό ή άγνωστο σε γεγονότα και καταστάσεις της ζωής τους που τους σημάδεψαν θετικά ή αρνητικά, ανακαλώνας μέσω της μνήμης αλλά και της φαντασίας τους, το βίωμα αυτό. Η αναπλαστική ικανότητα του βιώματος μεσω της φαντασίας είναι απαραίτητη, αφού το βίωμα δεν μπορεί να είναι ποτέ το ίδιο. Αιτία, κατα βάση ο χρόνος. Κι εμείς που αλλάζουμε μαζί του. Η αλλαγή αυτή του τρόπου θεώρησης των πραγμάτων, είναι καθοριστικός παράγοντας για το ίδιο το γεγονός που δεν ανήκει πλέον εξ ολοκλήρου στο παρελθόν αλλά κυρίως στο παρών της αφήγησης, που στην περίπτωση του θεάτρου συνιστά σκηνική πράξη.

Αυτή η ψυχαναλυτικής μορφής πρακτική, υπήρξε για μένα η αιτία ή η αφορμή, ν΄ ασχοληθώ ξανά, με το διήγημα αυτό, με διπλή αυτήν την φορά ιδιότητα. Άλλωστε Το αμάρτημα της μητρός μου, είναι το πρώτο Ελληνικό διήγημα με ψυχογραφικό χαρακτήρα. Καθόλου τυχαίο αν σκεφτούμε ότι ο συγγραφέας σπούδασε Φιλοσοφία και ψυχολογία στην Γερμανία. Παρόλα αυτά ένα βαθύ τραύμα, δεν φεύγει ποτέ εντελώς. Μπορείς όμως να μάθεις να ζεις μ΄αυτό. Κι αυτό είναι το θαύμα. Να θυμάσαι χωρίς φόβο και να ξεχνάς χωρίς ενοχή.’’

Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος

Υπόθεση:

Η ιστορία ξεκινά από τα παιδικά χρόνια του αφηγητή- Γιωργή, που σημαδεύονται από την αρρώστια της αδελφής του Αννιώς και τον απελπισμένο αλλά μάταιο αγώνα της μητέρας του να σώσει από το θάνατο, το ασθενικό της κορίτσι. Οι ενοχές της απώλειας ακολούθως, την ωθούν σε δύο αλλεπάλληλες υιοθεσίες νέων κοριτσιών, που γίνονται όμως αιτία να παραμεληθούν τα άλλα τρία ορφανά από πατέρα αγόρια της, και να στερηθούν την μητρική φροντίδα. Όταν μεγαλώνουν και γίνονται πλέον άνδρες, εξακολουθούν να μην μπορούν να κατανοήσουν αυτήν την άστοχη εμμονή, της μητέρας τους. Όταν μετά από χρόνια, επιστρέφει από τις σπουδές του στη Γερμανία, ο Γιωργής , έρχεται σε αντίθεση με την μητέρα του ως προς την διατήρηση της δεύτερης ψυχοκόρης της, γεγονός που την οδηγεί στην απόφαση, να του αποκαλύψει το τραγικό μυστικό της.