Γράφει η Χρυσάνθη Παλάζη / Δρ. Παιδαγωγικής / Msc Σχολικής Ψυχολογίας
Οι ειδικοί αναγνωρίζουν πέντε στάδια σε κάθε κατάσταση δύσκολη που έχουμε να διαχειριστούμε και που είναι κοινά επίσης και στην περίπτωση της απώλειας και του πένθους.
Ο συλλογισμός μου ωστόσο σε αυτό το κείμενο, αφορά τον παραλληλισμό αυτών των σταδίων με μια άλλη δύσκολη κατάσταση που διαχειριζόμαστε όλοι εδώ και χρόνια…αυτή της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας και της αλλαγής και του μετασχηματισμού σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Βιώσαμε λοιπόν, τα πρώτα χρόνια της κρίσης, την άρνηση της αποδοχής και την εσωτερική ψυχολογική απομόνωση, ανάλογα με το βαθμό που η κρίση έπληξε τον καθένα από μας, ατομικά και οικογενειακά. Θελήσαμε να κρυφτούμε από τα γεγονότα και να εξορθολογίσουμε μέσα μας όλα τα δυσάρεστα συναισθήματα αυτής της σκληρής νέας πραγματικότητας.
Καθώς οι συνέπειες της αρχικής άρνησης και απομόνωσης, άρχισαν να υποχωρούν, εμφανίστηκαν μέσα μας συναισθήματα θυμού. Ξέρετε, ο εγκέφαλός μας έχει μια δεύτερη γραμμή άμυνας που κατευθύνει τον εσωτερικό πόνο στον θυμό. Και ο θυμός μπορεί να στοχεύει σε άγνωστους, σε φίλους, στην ίδια την οικογένειά μας. Θυμώνουμε με όσους έχουμε δίπλα μας γιατί δεν μπορούμε να τα βάλουμε με τα όσα αντιμετωπίζουμε καθημερινά γύρω μας.
Μετά καθώς τα χρόνια περνούσαν, αρχίσαμε να διαπραγματευόμαστε όλη αυτή την κατάσταση που φαίνεται που επρόκειτο να ζήσουμε μαζί της για πολλά πολλά χρόνια ακόμη. Έπρεπε να βρούμε ένα τρόπο να προστατεύσουμε το μυαλό μας από την οδυνηρή, σκληρή, για ορισμένους ανθρώπους καθημερινότητα. Αρχίσαμε να αναγνωρίζουμε τα προσωπικά μας σφάλματα, τις υπερβολές, την επίπλαστη ευμάρεια, την επιθυμία να ζήσουμε πέρα από τα όρια των οικονομικών δυνατοτήτων μας, το ροζ σύννεφο της ψεύτικης ευμάρειας που “τα έκανε όλα ωραία”.
Εκεί κάπου όμως για κάποιους ανθρώπους παραμόνευε η κατάθλιψη, το εσωτερικό ψυχολογικό αδιέξοδο. Ήταν το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής απέλπιδας προσπάθειας, να διαχειριστούμε τις αλλαγές στη ζωή μας, στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ατενίσουμε το μέλλον, στο πως θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε στόχους, προσπάθεια, στο πώς να σταθούμε στα πόδια μας και να το πάρουμε απόφαση πως η προηγούμενη κατάσταση έχει περάσει ανεπιστρεπτί και πως είναι στο χέρι μας πλέον να δούμε τη ζωή αλλιώς.
Καλά τα λες, θα μου απαντήσετε πολλοί, πώς να διαχειριστείς όμως την εχθρική, σκληρή και ανταγωνιστική πραγματικότητα, το θυμό, τα νεύρα, τη δικαιολογημένη αγανάκτηση, την εχθρότητα των ανθρώπων, μην σας πω …την ανθρωποφαγία;
Με την αποδοχή…Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η ζωή τους χρωστάει τα καλύτερα και όταν συμβεί η δυσκολία, γκρινιάζουν, βγάζουν κακία, αντιζηλία, εχθρότητα.
Πρέπει όμως να “υποδεχόμαστε” τη δυσκολία…σαν κάτι φυσιολογικό, αναμενόμενο, λογικό μην σας πω και καλοδεχούμενο…γιατί θα μπορούσε να είναι και κάτι χειρότερο…ένα σημαντικό και αναπόδραστο πρόβλημα υγείας.
Μπορούμε να μιλάμε ώρες για την απόδοση ευθυνών για την κατάσταση που βιώνουμε…οι πρώην πολιτικοί, οι νυν πολιτικοί φέρουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης. Το θέμα είναι εμείς προσωπικά τι κάνουμε; Αγανακτήσαμε, θυμώσαμε, βρίσαμε, αναθεματίσαμε, κλάψαμε, στεναχωρηθήκαμε, απομονωθήκαμε, στραφήκαμε κατά των άλλων και του ίδιου μας του εαυτού…
Δεν νομίζετε όμως ότι φτάνει πια τόση μιζέρια;
Στο εαυτό μας πρέπει να πιστέψουμε και στο καλό που μπορεί να προκύψει από τη συλλογική προσπάθεια, τη δουλειά, τη σκληρή δουλειά και το πείσμα ότι αυτό που δεν κατάφερε να μας ισοπεδώσει, μας κάνει τελικά πιο δυνατούς, πιο ώριμους, πιο κατασταλμένους στο τι αξίζει πραγματικά στη ζωή..
Τι με έπιασε να γράψω αυτό το κείμενο;
..είναι αυτή η πρωτοχρονιά που πλησιάζει και που ο καθένας μας τη σηματοδοτεί με νέο όραμα και το δικό μου όραμα είναι “τέλος πια στη μιζέρια”.
Ελπίζω να σας κάνω κοινωνούς αυτού του οράματος..
Υ.Γ. το κείμενο αυτό το αφιερώνω στον καλό μου φίλο με την ποιητική ψυχή, που με έμαθε να ξεχωρίζω στη ζωή, τα “άσπρα” από τα “μαύρα” βάσανα.