Γράφει ο Ηλίας Τάσκου / δημοσιογράφος / iliasamfipoli@gmail
Τα λάθη είναι ανθρώπινα, λέει ο σοφός λαός μας και ο ελληνικός κινηματογράφος είναι γεμάτος από ορθογραφικά λάθη, κάποια από τα οποία βγάζουν …μάτι. Πινακίδες, επιγραφές, γράμματα, ανακοινώσεις και φυσικά τιμοκατάλογοι καφενείων ή ταβερνών προκαλούν το γέλιο ακόμη και σήμερα.
Και αν κάποτε η σωστή ορθογραφία ήταν απόδειξη μόρφωσης και καλλιέργειας σήμερα αν τολμήσει κάποιος να επισημάνει ένα ορθογραφικό λάθος, θεωρείται σχολαστικός, λεπτολόγος και μίζερος. Ας βουτήξουμε μέσα στο χρόνο και να δούμε τα ορθογραφικά λάθη των ελληνικών ταινιών και σίγουρα στη περίπτωση αυτή η ανορθογραφία δεν θα μας προβληματίσει, δεν θα καθυστερήσει την αντίληψη του νοήματος μιας λέξης, αλλά αντίθετα θα βγάλει πολύ γέλιο!!!
Η ελληνική ταινία με τα περισσότερα ορθογραφικά λάθη είναι σίγουρα η “Αρχόντισσα κι ο Αλήτης” (1968) της Φίνος Φιλμ. Οι ταμπέλες του πλανόδιου πωλητή Νίκου Ρίζου δεν έχουν προηγούμενο: “Ένας είνε ο Θανάσης”, “Αν πσονίσης δε θα χάσης”, “σκούπε”, “πσαλίδεια”, “φαράσηα”, “υφάσματα ις πωλέ πηκιλίε” και πολλά ακόμη λάθη τόσο υπερβολικά που τα κάνουν απίθανα. Στην ταινία ”Ένα ασύλληπτο κορόιδο” (1969) ο Θανάσης Βέγγος διορθώνει σε ένα τοίχο το σύνθημα ”Έξω οι Γερμανοί” που είχε γραφτεί το ”έξω” με όμικρον αντί ωμέγα. Ο ίδιος ο ηθοποιός μερικά χρόνια πριν στην κωμωδία “Έξω φτώχια και καλή καρδιά” πηγαίνει σε μέντιουμ για να βρει την Ελενίτσα του και διαβάζει την ταμπέλα: “Μέντειουμ Κικήτσα”.
Το 1967 στην κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου “Καλώς ήλθε το δολάριο” ο διάλογος των Γιώργου Κωνσταντίνου και Αλέκου Τζανετάκου αφήνει εποχή:
ΓΚ: “οδός” με όμικρον ρε! με ωμέγα γράφεις το “οδός” ; είναι δυνατόν ρε;
ΑΤ: τι βαράς ρε Φίλιππε επάνω στο κεφάλι;
ΓΚ: γράψε εκεί ρε, “οδός” με όμικρον
ΑΤ: και τα δυο;
Στο κοινωνικό δράμα της Φίνος Φιλμ “Νόμος 4000” υπάρχει η βασική σκηνή της διαπόμπευσης του μαθητή, ο οποίος λίγα λεπτά πριν είχε ρίξει γιαούρτι στον αυστηρό καθηγητή του. Το ρόλο του μαθητή κρατά ο ηθοποιός Θάνος Παπαδόπουλος με το γύρισμα της δημόσιας διαπόμπευσης να γίνεται στη πλατεία της Φωκίωνος Νέγρη. Η ταμπέλα που τον είχαν κρεμάσει στο λαιμό του έγραφε μεταξύ άλλων: “…έρριξα γιαούρτι…”. Βέβαια την εποχή εκείνη υπήρχε μια μανία με τα διπλά σύμφωνα. Αν θυμηθούμε το “Τελευταίο Ψέμα” του Μιχάλη Κακογιάννη το “ψέμα” είχε γραφεί παντού με δύο Μ.
Στη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη “Μια τρελή…τρελή Σαραντάρα” η λέξη τρελή είχε γραφεί ακόμη και στις αφίσες με δυο λάμδα. Και φυσικά αν προσέξουμε στους τίτλους του φιλμ “Ένας Μεγάλος Έρωτας” η Τζένη Ρουσσέα στο μικρό της όνομα, υπάρχουν δυο Nί. Φυσικά το θέμα με τα ονόματα εκείνη την εποχή, ιδιαίτερα με κάποια ασυνήθιστα θεωρούνταν από τους υπεύθυνους των κινηματογραφικών εταιρειών, άγνωστο τοπίο και πίστευαν πως ήταν καλύτερο να έχουν ένα σύμφωνο παραπάνω, παρά ένα λιγότερο και να τους πουν ανορθόγραφους. Έτσι τις κυρίες Μπέτυ Αρβανίτη και Μπέτυ Λιβανού τις βλέπουμε σε κάθε ταινία διαφορετικά γραμμένες ως προς το μικρό τους όνομα.
Το 1957 στην κωμωδία του Μιχάλη Νικολόπουλου “Κατά λάθος μπαμπάς” ο Ανδρέας Ζησιμάτος ζητάει από τον Βασίλη Αυλωνίτη να αλλάξει όνομα στη βάρκα του λόγω τουρισμού. Την είχε ονομάσει “Μπαμπέσα” αλλά τελικά την ξανά βάπτισε “Μαρικάκι”. Μόνο που ο Αυλωνίτης το έγραψε ανορθόγραφα: “Μαρηκάκη”. Στην κωμωδία του Γιάννη Δαλιανίδη “Ο Σκληρός Άνδρας” (1961) στην σκηνή στο κελί με τους Κώστα Χατζηχρήστο και Σπεράντζα Βρανά οι πλέον παρατηρητικοί βλέπουν στον τοίχο το όνομα “Κωστής” γραμμένο με όμικρον. Γεμάτα από ορθογραφικά λάθη είναι και τα πανό κατά την υποδοχή του Ανδρέα Μπάρκουλη (ως υποψήφιος βουλευτής Μαντάς) στην κωμωδία του Ντίνου Δημόπουλου “Τζένη Τζένη”(1965).
Το 1971 στην κωμωδία της Φίνος Φιλμ “Ένας Ξένοιαστος Παλαβιάρης” ο Θανάσης Βέγγος ονειρεύεται να μεταναστεύσει στην Αμερική για να αποκτήσει χρήματα. Στην προσπάθεια του μπαίνει μέσα σε ένα ξύλινο κιβώτιο το οποίο όμως, εξωτερικά, είναι γραμμένο από ανορθόγραφες λέξεις, που προκαλούν το γέλιο στο θεατή!
Όλα αυτά και πολλά ακόμη λάθη μπορεί να εντοπίσει κάποιος παρακολουθώντας τις παλιές ελληνικές ταινίες. Φυσικά ούτε οι σεναριογράφοι, ούτε οι σκηνοθέτες ήταν αγράμματοι, αλλά πολλές φορές κάποια λάθη “έβγαζαν” γέλιο και σε αυτό στόχευαν!!!
