Γράφει η Έλενα Κακαβέλα / Medly Medley
Χασμουρητό…ένα φαινόμενο που μελετούν έντονα τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες, προσπαθώντας να καταλάβουν, αν αποσκοπεί κάπου συγκεκριμένα στον οργανισμό ή αν αποτελεί ένδειξη ή σύμπτωμα για κάτι.
Έως σήμερα κανείς δεν κατάφερε να λύσει μέχρι τέλους αυτό το μυστήριο. Πολλοί ερευνητές όμως ανέπτυξαν θεωρίες που είναι μερικώς αποδεκτές, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου.
Το χασμουρητό περιγράφεται ως μια βαθιά εισπνοή που ακολουθείται από μια πιο γρήγορη εκπνοή. Μπορεί να συνοδεύεται από τέντωμα των χεριών με χαρακτηριστική κίνηση και έκφραση του προσώπου. Η συνολική του διάρκεια είναι περίπου 6 δευτερόλεπτα. “Συναντάται” μάλιστα όχι μόνο στον άνθρωπο, αλλά και στο ζωικό βασίλειο.
Ένας φυσιολογικός άνθρωπος χασμουριέται κατά μέσο όρο 250.000 φορές στη ζωή του! Ένα έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης ίσως και 3 φορές συχνότερα από έναν ενήλικα. Σας φαίνεται μεγάλος ο αριθμός αυτός; Τότε τι θα λέγατε για 500 χασμουρητά την ώρα; Το 1888 στο Παρίσι ο ιατρός Jean-Martin Charcot περιέγραψε την περίπτωση μιας νεαρής γυναίκας, που χασμουριόταν 8 φορές ανά λεπτό, δηλαδή 500 περίπου φορές την ώρα. Με τη γνώση και τεχνολογία του σήμερα αλλά και με την περιγραφή του γιατρού της εποχής για τη μερική απώλεια της όσφρησης και της όρασης της ασθενούς, η παθολογική της κατάσταση οφειλόταν τελικά μάλλον σε ένα αδένωμα στην υπόφυση.
Φαίνεται λοιπόν ότι η υπόφυση αλλά κι η επίφυση καθώς και οι ορμόνες που παράγουν, συνδέονται με το φαινόμενο του χασμουρητού. Μάλιστα έρευνες έδειξαν ότι η πράξη η ίδια, εγείρει την παραγωγή σεροτονίνης και μελατονίνης, ορμονών δηλαδή που βελτιώνουν τη διάθεση και τον ύπνο αντίστοιχα. Με την αύξηση των ορμονικών τους επιπέδων, μειώνεται τελικώς και το χασμουρητό.
Πιθανόν μια σειρά από ερεθίσματα μας οδηγούν στο να χασμουρηθούμε. Κούραση, άγχος και πλήξη είναι κάποια από αυτά. Ωστόσο, υπάρχουν θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν τα βαθύτερα οργανικά αίτια, να επεξηγήσουν την ανάγκη του οργανισμού να προβεί στην πράξη αυτή. Σύμφωνα με δημοφιλείς μελέτες, το χασμουρητό “εμφανίζεται” όταν το αίμα ενός ατόμου περιέχει αυξημένες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και όταν συνεπώς απαιτείται η αυξημένη εισροή οξυγόνου (ή η αποβολή του διοξειδίου), που θεωρητικά ένα χασμουρητό μπορεί να προσφέρει.
Αντίθετοι σε αυτήν την θεωρία είναι πολλοί Ευρωπαίοι επιστήμονες, που υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια του χασμουρητού, μπορεί να μειωθεί η πρόσληψη οξυγόνου σε σύγκριση με τη φυσιολογική αναπνοή. Το πανεπιστήμιο μάλιστα της Γενεύης υποστηρίζει ότι η θεωρία περί οξυγόνου μπορεί να απορριφθεί ακόμη και από έναν απλό, λογικά σκεπτόμενο άνθρωπο, παρατηρώντας ότι κατά την έντονη σωματική άσκηση (όπου η ανάγκη για οξυγόνο εκτοξεύεται) δεν συνηθίζει να χασμουριέται.
Κάποιοι άλλοι ερευνητές όμως, όπως οι Gordonκαι Andrew Gallup από τις ΗΠΑ, είναι πεπεισμένοι πως το χασμουρητό και κατ’ επέκταση η εισροή ψυχρού εξωτερικού αέρα, έχουν ως στόχο να “δροσίσουν” τον εγκέφαλο και να τον προστατεύσουν από πιθανή υπερθέρμανση.
Σύμφωνα με τις έρευνές τους σε αρουραίους, η θερμοκρασία εντός κρανίου πέφτει μέσα σε μισό λεπτό μετά το χασμουρητό κατά 0,2 ° C. Προς στήριξη της θεωρίας τους αναφέρουν ότι πολλές ασθένειες που σχετίζονται και με προβλήματα ρύθμισης της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, όπως η ημικρανία, η επιληψία και η σχιζοφρένεια, είναι συχνά συνδεδεμένες με έντονο χασμουρητό. Την άποψη τους ενισχύει, έρευνα τον Μάρτιο του 2010 σε 60 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, η οποία κατέδειξε ότι χασμουριόνταν συχνότερα από το κανονικό. Οι ασθενείς ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι με το χασμουρητό αισθάνονταν ότι απαλύνονταν τα συμπτώματα της νόσου. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα των Gallup δεν έπεισαν την επιστημονική κοινότητα στο σύνολό της.
Τελικά, σε αυτό πάντως που οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν, είναι στο ότι το χασμουρητό δε σχετίζεται μόνο με την κούραση του οργανισμού αλλά είναι μεταδοτικό! Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους δεν μπορούν να καταστείλουν ένα χασμουρητό, όταν βλέπουν κάποιον άλλον να το κάνει. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Λιντς στη Μεγάλη Βρετανία διαπίστωσαν μάλιστα ότι αρκεί και μόνο να πει κανείς την λέξη ή να διαβάσει για αυτό, ώστε να αρχίσει να χασμουριέται!
Για το ότι μπορεί λοιπόν να χασμουρηθήκατε, διαβάζοντας το άρθρο μου, μάλλον φταίει το παραπάνω φαινόμενο και όχι το ότι βρήκατε το κείμενο βαρετό….(ελπίζω τουλάχιστον)