Γράφει η Ιωάννα Καρολίδου / a book lover
Τίτλος: «Η εξομολόγηση»
Συγγραφέας: Σπύρος Πετρουλάκης
Τις προάλλες είχα μια συζήτηση με μια φίλη μου-βιβλιοφάγος και του λόγου της-τι είναι αυτό που μας αρέσει σε ένα βιβλίο και καταλήγουμε να το αγοράσουμε. Είναι ο συγγραφέας που τον ακολουθούμε πιστά σε ότι και να κάνει; Είναι το εξώφυλλο που μας προσελκύει; Είναι η περίληψη-περιγραφή του οπισθόφυλλου;
Μεγάλη ήταν η κουβέντα μας. Τόσο μεγάλη, που χρειαστήκαμε κανένα δίωρο για να καταλάβουμε ότι έχουμε αρκετά κοινά μεταξύ μας. Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι και στις δυο, βασικός παράγοντας είναι ο συγγραφέας και μετά ακολουθούν τα άλλα.
Έχω αναφερθεί σε παλαιότερο άρθρο ότι μυθιστορήματα που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα με εξιτάρουν περισσότερο. Έτσι «Η Εξομολόγηση» είναι το δεύτερο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη, που διαβάζω το οποίο να σημειώσω ότι το έχω δώσει και στη φίλη μου να το διαβάσει. Δεν ξέρω αν το έχει κάνει ακόμα. Αν όχι ευελπιστώ μετά τη δημοσίευση του κειμένου να το κάνει.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η Ελένη, ως παιδί, ζει μια ευτυχισμένη και φαινομενικά άνετη ζωή στην Κωνσταντινούπολη του 1928. Χάνοντας όμως τους γονείς της από ατύχημα, όλα ανατρέπονται. Μακριά από τον αδερφό της, αντιμετωπίζει μόνη τη σκληρότητα του συγγενικού της περιβάλλοντος. Ως αντικείμενο συναλλαγής, καταλήγει στην Ήπειρο, ανάμεσα σε σκληρούς ανθρώπους της ελληνικής υπαίθρου. Πέφτει χαμηλά, αλλά ξανασηκώνεται. Όταν ο έρωτας έρθει, είναι ήδη πολύ αργά για εκείνη…
Κόνιτσα, σήμερα… « έχω κάνει πολλές αμαρτίες παιδί μου». Η γερόντισσα Μαρκέλλα δεν έχει βγει από το μοναστήρι της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας τα τελευταία εβδομήντα τρία χρόνια, δεμένη από ένα τάμα που έχει κάνει. Τώρα τις τελευταίες ώρες της ζωής της, ζητά συγχώρεση για να σταθεί αμόλυντη στην Κρίση του Πλάστη. Να εξομολογηθεί. Ο πατέρας Θεόφιλος καλείται να αναλάβει αυτό το έργο. Να τελέσει το μυστήριο της εξομολόγησης.
Το παρελθόν μπορεί ν΄αποτρέψει το μέλλον; Η δύναμη της πίστης έχει την ισχύ να γεννήσει ελπίδα; Ο έρωτας αλλάζει το πεπρωμένο; Μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, που καλεί τον αναγνώστη να αποδώσει δικαιοσύνη, να πάρει θέση, να δικαιώσει ή να καταδικάσει πράξεις που σημαδεύουν τις ζωές των ανθρώπων.
Προσωπική άποψη
Πώς να ξεκινήσω να μιλάω γι’ αυτό το βιβλίο, για αυτό το αριστούργημα; Ως τις 03:00 το πρωί κάθισα για να το ολοκληρώσω, δεν ήθελα να το αφήσω από τα χέρια μου. Και ας σηκωνόμουν στις 07:00 για να πάω στη δουλειά. Και τι με αυτό; Με πρησμένα μάτια από το κλάμα κοιμήθηκα και τώρα με δάκρυα στα μάτια καλούμαι να μεταφέρω την άποψή μου για εσάς.
Ένα μυθιστόρημα πολύ διαφορετικό από το προηγούμενο που έχω διαβάσει – «το παράθυρο της Νεφέλης» (διαβάστε εδώ) – τόσο συναρπαστικό, τόσο συγκινητικό. Γρήγορο και παράλληλα καθηλωτικό. Οι εναλλαγές που γίνονται στο χρόνο είναι απαραίτητες. Αναρωτήθηκα πως είναι δυνατόν να αποτυπώνονται τόσα πολλά συναισθήματα σ’ ένα βιβλίο. Πραγματικά έχω κολλήσει εδώ και μια ώρα για το πώς να μεταφέρω τα δικά μου συναισθήματα τα οποία δεν είναι και λίγα. Η φόρτιση που νιώθω είναι μεγάλη γιατί όλη η ιστορία του βιβλίου περνάει μπροστά από τα μάτια μου. Το ξαναζώ για δεύτερη φορά. Μια όταν το διάβαζα και μια τώρα που γράφω αυτό το κείμενο.
Είναι πάρα πολλά αυτά που θέλω να πω για την υπόθεση του βιβλίου, αλλά δε θα το κάνω. Πρώτον επειδή σας σέβομαι και δεύτερον δεν έχω το δικαίωμα να αποκαλύψω τα βασικά στοιχεία της ιστορίας. Θα σας αφήσω να τα αποκαλύψετε μόνοι σας και να ζήσετε τις καταστάσεις ο καθένας ξεχωριστά. Το κομμάτι στο οποίο θα αναφερθώ περισσότερο είναι το εξής:
Διαβάζοντας, είχα την εντύπωση ότι το βιβλίο χωριζόταν σε δυο τόμους με διαφορετικές ιστορίες. Και αυτό γιατί μου ήταν αδιανόητο να δεχτώ ότι το πρόσωπο με οποίο ξεκίνα την ιστορία του ο Σπύρος Πετρουλάκης (ηγουμένη Μαρκέλλα του 2013) είναι το ίδιο πρόσωπο με αυτό του μικρού κοριτσιού της Κωνσταντινούπολης. Της μικρής Ελένης του 1928.
Από έφηβη ακόμα, όταν το αίμα μου ‘έβραζε’ και συναντούσα στο δρόμο μου μια μοναχή, πάντα αναρωτιόμουν τι ήταν αυτό που την ώθησε να αφήσει τα εγκόσμια και να αφιερώσει την υπόλοιπη ζωή της στο Θεό. Πιστέψτε με, με αυτό το βιβλίο έμαθα πολλά. Πήρα ένα πολύ καλό μάθημα. Ποτέ δε θα πρέπει να κρίνουμε τους άλλους και πολύ περισσότερο τους ανθρώπους εκείνους που φορούν αυτή την ένδυση, χωρίς να γνωρίζουμε το πραγματικό λόγο που τους ‘υποχρέωσε’ να το κάνουν.
Τα συναισθήματα πάρα πολλά. Λύπη για την μικρή Ελένη, για όλα αυτά τα οποία αναγκάστηκε να βιώσει σε αυτή την τρυφερή ηλικία. Οργή για τον Οσμάν και τον Φαρούκ. Έξαλλη έγινα μαζί τους. Έπιασα τον εαυτό μου να τους δίνει πολλά χαστούκια για τις αποτρόπαιες πράξεις τους. Όσο για τη ‘θεία’ Ντιλέκ δεν έχω λόγια. Μόνο μίσος μπορώ να βγάλω για μια γυναίκα που δεν την ένοιαζε τίποτα άλλο παρά μόνο τα πλούτη και η βασιλική ζωή, που απέκτησε με ύπουλο τρόπο. Δέσπω και Μάρω, ακόμα χειρότερες. Τέλος για την ηγουμένη Μαρκέλλα το μόνο που μπορώ να πω, είναι ότι τη συγχώρεσα. Πώς θα μπορούσα άλλωστε να μη το κάνω για αυτή τη γυναίκα που τόσα πέρασε στη ζωή της; Δε μου πήγαινε η καρδιά.
Ξέρω ότι πολλοί από εσάς τους αναγνώστες, όσοι το έχετε διαβάσει τουλάχιστον, θα συμμεριστείτε την άποψη μου. Όσοι πάλι δεν το έχετε διαβάσει τι περιμένετε;