Η παρέα του Myselvi μεγαλώνει, ωριμάζει και υποδέχεται στη μεγάλη της οικογένεια νέους ανθρώπους, επιστήμονες που θα μας προσφέρουν απλόχερα τις γνώσεις τους μέσα από τα άρθρα τους. Έτσι λοιπόν καλωσορίζουμε στην ομάδα μας την ψυχολόγο Φανή Πονηρού, που από την μακρινή και αγαπημένη μας Κύπρο θα μας κρατάει συντροφιά με τα συμβουλευτικά της άρθρα. Η γνωριμία μας; Μεγάλη ιστορία…όμως σήμερα θα σας μιλήσω για τη Φανή.
Η αγάπη της για το γράψιμο την οδήγησε στις σπουδές Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας στην Αθήνα, όπου ένα μάθημα Ψυχολογίας στην σχολή αυτή ήταν αρκετό για να γεννηθεί η δεύτερη μεγάλη της αγάπη, η Ψυχολογία.
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της στην Αθήνα, έφυγε στην Αγγλία όπου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές της στην Ψυχολογία στο University of Sussex. Ακολούθως, άρχισε να αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα καθώς και σε ιστοσελίδες για θέματα που αφορούσαν την Ψυχολογία, όπως οι προκλήσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις, οι διαταραχές της διάθεσης και οι αγχώδεις διαταραχές. Κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου παρουσίαζε θέματα στην πρωινή εκπομπή του NTV, Πρωινό Χαμόγελο.
Στο ερώτημα μου εάν μετάνιωσε που ακολούθησε τον κλάδο της ψυχολογίας και δεν συνέχισε με τη δημοσιογραφία η ίδια απαντάει: “Σπούδασα Δημοσιογραφία γιατί ανέκαθεν μου άρεσε να γράφω οπότε είχα στο μυαλό μου πως θα ήθελα να κάνω συγκεκριμένα πράγματα στο χώρο των ΜΜΕ όπως να γράφω άρθρα για θέματα ψυχολογίας. Ήθελα δηλαδή με κάποιο τρόπο να συνδυάσω αυτά τα δύο, να φέρω πιο κοντά την ψυχολογία στον κόσμο, να τον ενημερώνω για αυτήν. Αυτό το σκεφτόμουν προτού μπω στην σχολή της Δημοσιογραφίας. Δεν είχα στο μυαλό μου δηλαδή πως ήθελα να ασχοληθώ πχ με το πολιτικό ή το καλλιτεχνικό ρεπορτάζ αλλά έβρισκα πάντα πιο ελκυστικό το να ασχοληθώ με κοινωνικά θέματα. Βέβαια για να το κάνεις αυτό πρέπει να έχεις κάποιες γνώσεις και φυσικά άλλος ο ρόλος του ψυχολόγου και άλλος αυτός του δημοσιογράφου. Θα τολμούσα να πω πως σαν επαγγέλματα έχουν και τα δύο μεγάλο βαθμό δυσκολίας, το καθένα για τους δικούς του λόγους. Μεσά στην σχολή ένα μάθημα ψυχολογίας με «μάγεψε» οπότε ένιωσα πως δεν μπορούσα να αντισταθώ σε αυτή την επιστήμη και αποφάσισα να κάνω τις προπτυχιακές μου σπουδές στην ψυχολογία.
Το κομμάτι της αρθρογραφίας παραμένει ενεργό μέχρι και σήμερα και κάποιες εμφανίσεις στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο παλιότερα με βοήθησαν να κρατήσω την επαφή μου με τα ΜΜΕ. Αγαπώ τα ΜΜΕ για την δύναμη που έχουν στην ενημέρωση του κόσμου αλλά και γιατί είναι ένας τρόπος που μας βοηθάει να «αποστιγματίσουμε» την έννοια του ψυχολόγου. Βέβαια οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να μην μεταφέρουμε επιστημονικές ανακρίβειες. Δεν μπορώ να ξέρω πως θα ήταν η ζωή μου σήμερα αν δούλευα αποκλειστικά σαν δημοσιογράφος επειδή δεν έχω επενδύσει τόσο χρόνο και ενέργεια όσο στην ψυχολογία, γιατί ήταν λες και η ψυχολογία με πήρε από το χέρι και με οδήγησε εκεί που έπρεπε να με πάει.”
Μετά την Αγγλία η ίδια βρέθηκε στη Μασαχουσέτη των Ηνωμένων Πολιτειών όπου ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Συμβουλευτική Ψυχολογία, με ειδίκευση στην Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία στο Assumption College. Κατά την διάρκεια της εποπτευόμενης πρακτικής της άσκησης στις ΗΠΑ έχει εκπαιδευτεί στην Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία και στο Illness Management and Recovery (IMR). Έχει δουλέψει κυρίως με ασθενείς που είχαν παραπεμφθεί από το Τμήμα Ψυχικής Υγείας και είχαν διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή, διαταραχές της προσωπικότητας και άλλες συννοσηρές καταστάσεις όπως είναι η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, και το μετατραυματικό στρες. Επέλεξε όμως να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα της την Κύπρο όπου διατηρεί το ιδιωτικό της γραφείο.
“Η Αμερική για μένα ήταν μια υπέρβαση και μετά από πάρα πολύ ψάξιμο αποφάσισα πως ήταν η καλύτερη επιλογή που θα μπορούσα να κάνω για τις μεταπτυχιακές μου σπουδές. Όχι μόνο για τις γνώσεις και τα μαθήματα αλλά και το γύρω γύρω. Πήγα εκεί χωρίς να γνωρίζω κανέναν μόνο και μόνο γιατί ήθελα να κάνω το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό. Δυσκολίες και προκλήσεις υπήρχαν αρκετές σε όλα τα επίπεδα, υπήρχε όμως και ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης και ευλογίας κάθε πρωί που οδηγούσα 45 λεπτά για να πάω στην πρακτική που με δικαίωνε για την επιλογή μου. Αυτό το αίσθημα δεν το βρίσκεις εύκολα και δεν το ξεχνάς και ποτέ. Δεν ήταν εύκολη η απόφαση να γυρίσω όπως δεν ήταν και εύκολη η απόφαση να πάω εξαρχής.
Δεν πήγα ποτέ με την πρόθεση να μείνω εκεί για πάντα, έμεινα και περισσότερο από αυτό που υπολόγιζα, μέχρι που κάποια δεδομένα άλλαξαν και αποφάσισα πως ήταν καλύτερα να γυρίσω. Η εμπειρία ήταν συγκλονιστική και με γέμισε με ένα σωρό εφόδια. Όπου και να αποφασίσεις να δουλέψεις, προκλήσεις θα υπάρχουν και αυτό που χρειάζεται είναι πίστη και επιμονή. Την δουλειά σου μπορείς να την κάνεις παντού. Το κάποτε της Αμερικής τελείωσε και οφείλω να κάνω το καλύτερο που μπορώ με τα δεδομένα που έχω εδώ. Κάποιες φορές μου λείπει η Αμερική όπως μου έλειπε και η Κύπρος όταν ήμουν εκεί και πέφτω στο ατόπημα της σύγκρισης! Αλλά θεωρώ πως η πόρτα του εξωτερικού δεν κλείνει ποτέ και για κανέναν μας και αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει κυρίως με τη δική μας γενιά.”, μου λέει όταν την ρωτάω όλο απορία γιατί δεν έμεινε στην Αμερική.
Η Φανή πιστεύει πως η επιστήμη της ψυχολογίας δεν είναι ακριβώς παρεξηγημένη, “Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι «μύθοι» οι οποίοι την συνοδεύουν όπως επίσης υπάρχει και άγνοια για το τι ακριβώς κάνει ο ψυχολόγος. Οπότε θεωρώ πως είναι δουλειά των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας να αποσαφηνίσουν τι ακριβώς κάνει ένας ψυχολόγος και να απαντήσουν στις όποιες απορίες έχει ο κόσμος. Πολύς κόσμος υποφέρει αλλά διστάζει να επισκεφτεί τον ειδικό και να λάβει την φροντίδα που χρειάζεται γιατί έχει την πεποίθηση πως στον ψυχολόγο «πάνε μόνο οι τρελοί» ή πως μπορούν να λάβουν βοήθεια και φροντίδα από την οικογένεια και τους φίλους τους άρα δεν είναι απαραίτητο να επισκεφτούν ψυχολόγο. Το κοινωνικό δίκτυο στήριξης είναι αναμφισβήτητα πολύ σημαντικό όμως ο ρόλος του ψυχολόγου είναι διαφορετικός. Επίσης η προσδοκία πως όλα «λύνονται» μέσα σε μόνο μία συνεδρία, κάτι το οποίο δεν ισχύει αποτρέπει πολύ κόσμο. Χωρίς να σημαίνει ότι ένας άνθρωπος θα χρειάζεται συνεδρίες για όλη του τη ζωή. Υπάρχουν βραχείες προσεγγίσεις αλλά ο χρόνος που θα χρειαστεί καθορίζεται συνήθως μαζί με τον θεραπεύομενο ανάλογα με τις ανάγκες του. Θεωρώ πως στην δημιουργία αυτών των μύθων έπαιξε ρόλο και ο δυτικός πολιτισμός μέσα από τις τέχνες.”
Μέσα από τη δουλειά της έχει συγκλονιστεί και προβληματιστεί αρκετές, “Ένας ψυχολόγος είναι εκεί, διατεθειμένος να ακούσει τα πάντα, χωρίς να κρίνει. Μέσα από την πρακτική και αργότερα όταν αρχίσεις να εξασκείς το επάγγελμα ίσως αποφασίσεις πως υπάρχουν περιστατικά με τα οποία δεν θέλεις να δουλέψεις και αυτό δεν είναι κακό, αντιθέτως είναι καλό να γνωρίζεις τα όρια σου. Είσαι εκεί λοιπόν, παρόν στο θεραπευτικό δωμάτιο με αμέριστη προσοχή, να ακούσεις και να παρατηρήσεις. Η πεμπτουσία της συγκεκριμένης επιστήμης είναι να κατανοήσεις την ανθρώπινη φύση. Όλες αυτές τις ανθρώπινες συμπεριφορές που είτε μας είναι οικείες ή μοιάζουν πιο ξένες, λειτουργικές ή δυσλειτουργικές, ωφέλιμες ή βλαβερές για το ίδιο το άτομο ή για τους άλλους, δεν παύουν να είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Σε αυτή την δουλειά θεωρώ πως δεν βαριέσαι ποτέ και μαθαίνεις καθημερινά! Θα ήθελα τέλος να αναγνωρίσω πως δεν μαθαίνουν μόνο οι θεραπεύομενοι από μας αλλά και πόσα μαθαίνουμε εμείς από αυτούς!”
Εμείς καλωσορίζουμε τη Φανή Πονηρού στην παρέα μας και περιμένουμε με ανυπομονησία να μας ταξιδέψει με τον δικό της μοναδικό τρόπο στα μυστικά μονοπάτια της επιστήμης της ψυχολογίας.
